Ik had afgelopen week een afspraak met Petra en Jornt van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Ik heb dit contact gelegd, omdat ik in mijn boek voorstellen ga doen om de positie van de volksvertegenwoordiging te versterken. In mijn ogen is dat hard nodig, omdat de organen die het volk vertegenwoordigen (gemeenteraad, provinciale staten, Tweede Kamer) de hoeders zijn van de volkssoevereiniteit. Ik zie de nodige verbeterpunten. De VNG ondersteunt gemeenten bij dit soort vraagstukken.
Een van de manieren om de positie van de gemeenteraad te versterken is dat hij zich niet langer opsplitst in een deel dat zich ‘coalitie’ noemt en in een ander deel dat door het leven gaat als ‘oppositie’. De ongedeelde gemeenteraad wordt dan weer echt de baas en kan veel beter invulling geven aan de drie hem toebedeelde taken: volksvertegenwoordiging, kaderstelling en controle.
Dit betekent dat zo’n gemeenteraad op een heel andere manier gaat functioneren. Een serieuze cultuuromslag, waarbij de ogen niet meer gericht zijn op het college, maar op de samenleving. Het spoorboekje van de raad heet ‘Samenlevingsagenda’. Ik ga een apart hoofdstuk in mijn boek wijden aan het proces om te komen tot zo’n agenda.
Tijdens het gesprek met de VNG werd ingebracht dat de Vereniging van Griffiers zich sterk maakt om positie van de griffiers en de griffiebureaus – als ondersteuners van de raadsleden individueel en de raad als collectief – te verstevigen. Daarvoor is vorig jaar met het ministerie van BZK een Democratiepact gesloten. Prima initiatief.
Als je mij vraagt wat er moet gebeuren, dan zie ik de versteviging niet in meer-van-hetzelfde, maar in een toevoeging van een taak van de griffie. Die taak ligt in het verlengde van de kaderstellende rol van de raad.
De griffiebureaus moeten worden uitgebreid met ambtenaren die verstand hebben van het geven van leiding aan wat ik noem processen van Circulair Beleid Maken. Deze ambtenaren werken in opdracht van de gemeenteraad, terwijl vakinhoudelijke ambtenaren klaarstaan voor het college van burgemeester en wethouders.
Op deze manier zijn de beleidsnota’s niet langer afkomstig van het college maar worden ze geschreven in opdracht van de raad. Natuurlijk vindt er wel afstemming met het college plaats, want zij moeten het beleid tenslotte uitvoeren.
Vind jij ook dat de ondersteuning van de gemeenteraden beter kan en moet? Wat betekent dit in jouw ogen voor de rollen, taken en omvang van de griffiebureaus?
Ik hoor het graag.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld