Vorige week had ik het over de vraag of burgers boos zijn of dat ze misschien wel minachtend tegenover de politiek staan.
Torben wees me erop dat achter deze emotioneel beladen begrippen angstige burgers schuilgaan. Mensen die bang zijn voor ontwikkelingen als globalisering, invloed van andere culturen, verlies aan welvaart.
Ik denk dat dit klopt. Mensen verkeren in staat van onzekerheid en dat leidt tot verdriet, verontwaardiging, ongeloof, woede, teleurstelling en vul het rijtje maar aan.
Dit soort emoties zouden op zichzelf nog geen probleem hoeven te zijn. Ze worden dat als je de ongelukkige situatie niet kunt beïnvloeden. Pas dan ontstaat er angst, structureel onbehagen of een gevoel van onmacht.
Dat achterliggende gevoel speelt nogal wat burgers parten. Het gevoel dat je er niks aan kunt doen, het gevoel dat je geen grip meer hebt op de situatie.
Is dat niet ook wat mensen die ouder worden het meeste bezighoudt? Het gevoel te moeten inleveren en er niks aan te kunnen doen; het gevoel dat je de controle kwijtraakt; het gevoel dat je de grip op je leven en je leefomstandigheden verliest?
En politici dan? Hebben zij nog wel grip?
- Hoelang wordt er al geroepen dat ‘ze’ uit de ivoren toren moeten komen? Ik hoor het nog steeds.
- Hoeveel decennia beloven de lijsttrekkers voor de verkiezingen dat het aantal regels drastisch omlaag moet? Ze nemen alleen maar toe.
- Staat het begrip ‘integriteit’ niet al sinds Ien Dales – minister van Binnenlandse Zaken van 1989-1994 – hoog op de agenda? Bijna elke dag haalt wel een verdachte politicus de krant.
- Wordt nieuwe wetgeving weleens met kritiek ontvangen door met name de uitvoerders? Ja, na enkele jaren wordt het weer teruggedraaid ‘met de wetenschap van nu’.
- Krijgen de bewindslieden hun ministeries of uitvoeringsorganisaties maar niet op het juiste rails? We kunnen regelmatig ‘genieten’ van de een of andere Haagse soap.
- Waarom worden telkens weer adviezen gevraagd aan adviesorganen? Er worden meer aanbevelingen niet dan wel overgenomen.
- Vanaf 1955 neemt het aantal mensen dat lid is van een politieke partij af. Er is geen trendbreuk in zicht.
Wie is de regie kwijt? De burger of de politiek?
Wie het weet mag het zeggen.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld.
Ik voel (niet: ik ‘denk’) dat veel mensen verleerd hebben (en velen nooit hebben geleerd) om met emoties om te gaan (ja, op facebook, dat dan weer wel); zowel positieve als negatieve. Vooral in de zestiger en zeventiger jaren is mensen bijvoorbeeld voorgespiegeld dat de samenleving en menselijk geluk ‘maakbaar’ zouden zijn. De overheid zou er wel zijn voor ‘de wieg tot het graf’; nou dat blijkt dus net even anders in elkaar te steken. Trump laat een … en voordat je het weet ligt Nedcar op zijn …. Weg zekerheid van dubbel inkomen, tophypotheek en tweede vakantie in verweggistan. Over weerstandsvermogen, maakbaarheid, geluk, vreugde, liefde, pijn en verdriet en al die andere emoties kun je Dirk de Wachter beter even lezen. Angst …
Dank voor de tip, Ben.