De Raad van State grijpt in: mooi toch?

De Raad van State heeft op 29 mei dit jaar een uitspraak gedaan over de toepassing van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). PAS bevat de basis om toestemming te geven voor activiteiten die stikstof uitstoten.

Deze uitspraak betekent dat toestemming pas mogelijk is wanneer vooraf vaststaat dat maatregelen om de gevolgen van stikstof op natuurgebieden te verminderen daadwerkelijk worden getroffen. Daar werd tot nu toe veel te soepel mee omgegaan.

De gevolgen van de uitspraak zijn enorm groot. Vele in voorbereiding zijnde (ruimtelijke) plannen staan nu op losse schroeven. NRC opende woensdag de krant met de melding dat er een streep was gehaald door bouwplannen voor een nieuwbouwwijk (470 woningen) in Roermond.

Dat hakt er stevig in. Maar wat vind ik hier dan zo mooi aan?

Het gaat mij niet om de inhoudelijke kant van deze kwestie, maar om het volgende.

We kennen allemaal de scheiding der machten, de leer van de Trias Politica, waar Montesqieu beroemd om is geworden. De wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechtsprekende macht zijn van elkaar gescheiden, al doen we dat in Nederland niet volgens het boekje.

Bij ons vormt de regering de uitvoerende macht en maakt tegelijkertijd deel uit van de wetgevende macht. In mijn Boek SamenWereld leg ik verder uit wat daar ongelukkig aan is en waarom we een voorbeeld kunnen nemen aan de Verenigde Staten van Amerika.

Wat minder bekend is, dat is dat we – gelieerd aan de Trias – het systeem van checks and balances kennen, dat ervoor zorgt dat de drie machten elkaar in evenwicht houden. Het voorkomt dat een van de machten gaat domineren.

Dat is gebeurd met de uitspraak van de Raad van State die ervoor zorgt dat de juridische macht de uitvoerende macht begrenst door confrontatie met de normen van de wetgevende macht. In dit concrete geval gaat het over de Europese Habitatrichtlijn.

Zo houden we de boel in balans en vliegt er niemand uit de bocht: mooi toch?

Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld