Ik lees heel vaak bij beleidsvoornemens van overheden en maatschappelijke organisaties: ‘De burger/klant staat centraal.’
Dat klinkt heel mooi, bijna als een open deur, maar helaas is dat dikwijls een holle frase. Als je de burger echt centraal zet dan kun je niet anders dan je beleidsproces bij die burger starten.
En juist dat gebeurt zelden. Meestal komt de burger pas in een laat stadium in beeld, dan staat het beleid – ‘met de burger centraal’ – al in de steigers. In zo’n geval is de burger niet meer dan een object, terwijl in mijn ogen de burger het subject moet zijn.
Ik heb de afgelopen week weer kennisgenomen van zo’n staaltje overheidsbeleid. Je hebt waarschijnlijk ook wel meegekregen dat Minister Bruins voornemens was om een wet te introduceren waarbij er onderscheid wordt gemaakt tussen mbo- en hbo-verpleegkundigen. Dat voorstel is nu in de ijskast beland vanwege hevig protest van de zijde van verpleegkundigen.
Dan vraag ik me weer af hoe zoiets mogelijk is. Er wordt een wet gemaakt ten behoeve van de verpleegkundigen en vervolgens verzet deze doelgroep zich daartegen.
Vakbonden en beroepsorganisaties zijn weliswaar betrokken geweest bij de voorbereiding, maar niet de verpleegkundigen zelf. Zeg maar zij die zorgen voor de handen aan het bed. Nu weet ik eerlijk gezegd niet of de Minister ooit geroepen heeft: ‘De verpleegkundige staat centraal’, maar dat terzijde.
Ik heb een aantal dagen geleden een gesprek gevoerd met een potentiële opdrachtgever die met mij wilde praten over een opdracht om een visienota op te stellen. En ook zij had het over ‘de klant centraal’.
Voor haar betekent dit dat zij geen zaken wil doen met adviesbureaus, die het allemaal zo goed weten en geen boodschap hebben aan de burger. Die consultants hebben immers de wijsheid in pacht en de blauwdrukken liggen in hun bureaula.
Dan mogen burgers op een later moment ook een keer hun zegje doen. Ze kunnen dan opdraven tijdens een informatieavond, het een en ander roepen en wat van die geeltjes plakken op een aantal van tevoren bedachte stellingen ‘om de avond in goede banen te leiden’.
Gelukkig zijn er dus ook nog gezagsdragers die er anders tegenaan kijken. Beginnen bij het begin en dat is bij de burger: de burger centraal.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld
Eens Peter. Daarom ben ik nu ook bezig om inwoners, ondernemers, vrijwilligers en bestuurders op een lijn te krijgen tbv de realisatie van aantal projecten. Kost tijd en energie en is m.i. de énige manier om dingen ‘gedragen’ én ‘gedaan’ te krijgen.
Helemaal goed, Maret!
Wat zou het effect zijn, als beleidsmakers (wie dan dan ook mogen zijn) mét burgers, in plaats van óver burgers zouden praten?
En welke beleidsmaker (op welk gebied dan ook) neemt daartoe het initiatief?
Ik wens hem/haar veel succes!
Dat is precies waar het om draait. Het zal een politieke gezagsdrager moeten zijn die een dergelijk initiatief draagt.