Ik dicht politieke partijen een belangrijke rol toe binnen onze democratische rechtsorde. Ik praat hier geregeld over met mensen in mijn omgeving. Steeds vaker hoor ik de opvatting dat politieke partijen hun langste tijd hebben gehad, dat het einde der tijd voor hen is aangebroken, dat we politieke partijen beter kunnen afschaffen.
Maar dan denk ik, als er geen politieke partijen zijn, dan ontstaat er een gat. En wat gebeurt er met dat gat? Juist ja, dat wordt opgevuld. Opgevuld met … politieke partijen.
Het kan natuurlijk zijn dat het mij niet lukt om buiten de kaders te denken. Maar misschien kun je me daarbij helpen en heb je er een andere opvatting over.
Voorlopig vind ik dus dat politieke partijen moeten blijven bestaan, maar ze kunnen niet blijven functioneren, zoals ze dat nu doen. De trend is dat het aantal leden van politieke partijen afneemt; dat is al begonnen in de jaren vijftig van de vorige eeuw.
Aan wie ligt dat? Aan de tijdgeest, de mensen, of aan de politieke partijen? Aan de tijdgeest kun je niks veranderen. Ik zou het wel mooi vinden als alle burgers lid zouden zijn van een politieke partij, maar de meesten hebben daar kennelijk geen trek in.
Met andere woorden, dan hebben de politieke partijen zelf de sleutel in handen. Waarom willen mensen zich niet bij een politieke club aansluiten? Wat stoot hen af? Waarom weten die politieke organisaties geen mensen aan zich te binden? Wat voor enge beelden roepen die partijen op?
Aan de beelden die ik heb, heb ik deze week eentje toegevoegd. Dat is het volgende.
We hebben tijdens Prinsjesdag kunnen vernemen dat er een overschot op de rijksbegroting is. Het geld klotst tegen de plinten. Provincies hebben financieel ook niks te klagen. Tegelijkertijd schreeuwen gemeenten om extra middelen.
Tekorten zijn met name ontstaan in het sociale domein. Gemeenten krijgen een schamele €300 miljoen extra voor jeugdzorg voor de komende twee jaar. That’s it.
Het rijk heeft vanaf 2015 de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en participatie neergelegd bij gemeenten met als cadeautje een forse bezuiniging.
En nu krijgen gemeenten hun begroting niet meer rond. Ze hebben al behoorlijk bezuinigd op voorzieningen voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Zelfs de kwaliteit van de groenvoorziening begint eronder te leiden. Steeds meer gemeenten zijn de wanhoop nabij.
Wat ik nu niet kan begrijpen is het volgende. Op lokaal niveau zijn landelijk georganiseerde politieke partijen actief, die hun makkers op gezaghebbende posities hebben zitten in het parlement en regering. Hoe kan dan zoiets gebeuren? Communiceren zij dan niet? Zijn ze op het hoogste niveau dan doof en blind? Het is voor mij een raadsel.
Als van de externe communicatie weinig aantrekkingskracht uitgaat en de interne communicatie tot niks leidt?
Tsja, waarom zou je dan lid worden van een politieke partij?
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld