Politiek gaat over het nemen van beslissingen die leiden tot maatschappelijke effecten. Daarom is politiek ook voor iedereen.
Lang niet iedereen ervaart dat zo. Te veel mensen moeten niks hebben van politiek. Dat vind ik zeer te betreuren. Omdat politiek voor iedereen is, zou politiek ook van iedereen moeten zijn.
Maar dat is dus niet zo. Kijk alleen al eens naar opkomstpercentages bij verkiezingen. Je stem uitbrengen bij verkiezingen is toch wel de meest laagdrempelige vorm van politieke participatie.
Bij de verkiezing van de leden van het Europees Parlement ging vorige maand in Nederland 41,2% van de kiesgerechtigden naar de stembus. Zo’n laag percentage is toch veelzeggend?
Maar nee, de verkiezing vijf jaar geleden liet een nog lagere opkomst van 37,3% zien. De opkomst was dit jaar dus hoger. Dan roepen we ‘hiep, hiep, hoera’ en gaan over tot de orde van de dag.
Er zijn nogal wat oorzaken aan te geven waarom mensen niet gaan stemmen en waarom sommigen wars zijn van politiek. Een van die oorzaken is dat men een hekel heeft aan machtsspelletjes en het gekissebis over de mooie baantjes en de poppetjes.
Wie zien een dergelijk toneelstuk ook nu weer in Europa: de verdeling van de belangrijke posten in de Europese Commissie. Mijn collega Leo Klinkers schreef er gisteren het volgende blog over:
Het machtsspel van Merkel, Macron en Rutte
Leo Klinkers, 22 Juni 2019
Volgens de media eindigde de Europese top van 20 juni 2019 over het benoemen van kandidaten ter opvolging van Donald Tusk en Jean Claude Juncker in een deadlock. Niets is minder waar. Althans gezien vanuit het perspectief van de drie hoofdrolspelers Angela Merkel, Emmanuel Macron en Mark Rutte. Ze spelen het machtsspel precies volgens de klassieke regels.
Regel 1: elimineer eerst de kandidaten die per se niet in aanmerking (mogen) komen. Dat is op 20 juni prima gelukt. De drie door het Europese Parlement geoormerkte Spitzenkandidaten zijn afgeserveerd.
Regel 2: voer vervolgens in klein gezelschap beraad over de manier waarop de echte kandidaten – die allang bekend zijn – naar voren kunnen worden geschoven. Merkel, Macron en Rutte gaan op 28 en 29 juni naar de G20 in Japan en zullen daar, ver buiten de Brusselse schijnwerpers dat beraad gaan voeren. En tevens om enkele G20 hoofdrolspelers te polsen over benoeming van Rutte als voorzitter van de Europese Raad.
Regel 3: lanceer op de Brusselse top op 30 juni Mark Rutte als kandidaat voor de opvolging van Donald Tusk. De reden voor de benoeming van Rutte is het belang van Merkel, Macron en Rutte om het unanimiteitsbeginsel van besluitvorming in de Europese Raad in te ruilen voor besluitvorming bij meerderheid van stemmen om gemakkelijker te kunnen besluiten over het treffen van sancties aan bijvoorbeeld een land als Iran. Zie mijn artikel over Macron en Rutte.
Regel 4: draag tegelijk – voor de opvolging van Juncker – een kandidaat van een klein land voor, bijvoorbeeld Griekenland. Als beloning voor de inspanningen om de financiële situatie in dat land weer op orde te brengen. Als de Nederlander Rutte voorzitter wordt van de Europese Raad kan een andere Nederlander, Frans Timmermans, niet voorzitter worden van de Europese Commissie. Op die manier wordt tevens voorkomen dat Timmermans een bedreiging voor de autocratische Europese Raad zou kunnen vormen door al te zeer het belang van democratische besluitvorming via het Europese Parlement te bepleiten.
Ik ben benieuwd of de glazen bol van Leo zijn werk goed heeft gedaan.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld