Ik heb de afgelopen weken een aantal spelregels gepresenteerd die betrekking hebben op het versterken van de positie van de gemeenteraad.
Die spelregels betekenen ten opzichte van de situatie die we gewend zijn een fundamentele verandering.
Ik som ze nog een keer op.
- De leden van de gemeenteraden zijn fulltime in dienst van de samenleving en ontvangen daarvoor een passend salaris.
- Deelnemers aan verkiezingen mogen na de verkiezingen geen bestuurlijke functie bekleden in een orgaan dat gelieerd is aan het gremium waarvoor de verkiezingen zijn georganiseerd.
- De volksvertegenwoordiging brengt geen tweedeling meer aan tussen oppositie en coalitie, maar opereert als één orgaan om het volk te vertegenwoordigen, de (juridische) beleidskaders vast te stellen en de uitvoering te controleren.
- Aan het begin van een nieuwe regeerperiode stelt de volksvertegenwoordiging een samenlevingsagenda op, die de ambitie beschrijft om de meest indringende maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.
- Aan de benoeming van wethouders gaat altijd een serieuze selectieprocedure vooraf. Wethouders werken niet in deeltijd.
- Politieke partijen schrijven voor kiezers toegankelijke verkiezingsprogramma’s die perfect preluderen op de Samenlevingsagenda. De programma’s bevatten de bestaansgrond van de partij, de prioritaire maatschappelijke thema’s en de uitleg waarom deze keuze is gemaakt.
De eerste spelregel vergt een wijziging van de Gemeentewet. Daar kunnen we nu even niks mee.
De overige spelregels hebben betrekking op de aanloop naar de verkiezingen en op de eerste fase direct na de verkiezingen.
We zitten op dit moment twee jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022. Een mooi tijdstip om te bepalen of we op een volstrekt andere manier invulling willen geven aan lokale politiek.
Veranderen doet pijn en gaat gepaard met weerstand. Bovendien hebben we het hier over een systeemverandering. Er is niks zo lastig als veranderingen in een systeem aanbrengen.
Mijn ervaring is dat – wanneer problemen worden veroorzaakt door het systeem – men aan het systeem gaat knutselen en dat die operatie de boel alleen maar verergert.
De logische weg is daarom om te vertrekken vanuit een heel ander fundament. Dat fundament noem ik ‘volkssoevereiniteit’. De spelregels die ik tot nu toe heb gepresenteerd en die ik nog de komende weken met jou zal delen, zijn daarop gebaseerd.
De door mij uitgestippelde weg kan alleen tot succes leiden wanneer de huidige politiek gezagsdragers:
- volkssoevereiniteit als basisbeginsel onderschrijven;
- van mening zijn dat er maatschappelijke winst valt te behalen door een andere manier van politiek bedrijven;
- de moed hebben om de comfortzone te verlaten en te kiezen voor een andere aanpak.
Bijkomende uitdaging is dat alle politieke partijen binnen een gemeente zich glashelder moeten uitspreken om een nieuwe koers te varen. Anders kom je in een prisoner’s dilemma terecht.
De voorstellen die ik doe hebben in ieder geval het voordeel dat ze erg eenvoudig zijn, maar dat wil niet zeggen dat het allemaal vanzelf gaat, integendeel.
Deze omslag in denken en handelen moet zorgvuldig gebeuren en vergt de nodige inspanning en voorbereiding, die in het begin vooral gericht is op het rijp maken van de geesten.
Ik ben beschikbaar om in enkele gemeenten het hele proces van A tot Z te begeleiden.
Ik heb behoefte aan mensen die de nieuwe aanpak zien zitten en bereid zijn om zich in te spannen om in een gemeente betrokken personen bij elkaar te brengen voor een geheel vrijblijvende sessie, waarin ik alles uit te doeken doe.
Kun jij voor mij deuren openen? Dat zou ik enorm op prijs stellen. Wil je er eerst nog met mij over sparren? Prima, dan doen we dat.
Ik hoor graag van je.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld