Ik keek gisteren naar de uitzending van Nieuwsuur, die was gewijd aan de vraag of de corona-adviezen van het Outbreak Management Team (OMT) aan de bewindspersonen wel voldoende transparant zijn.
Er waren twee conclusies:
1. Het kabinet moet zijn eigen afweging maken en niet blind de adviezen van deskundigen volgen en
2. De adviezen moeten zijn gebaseerd op – zo mogelijk – wetenschappelijke inzichten, die per definitie kritiseerbaar moeten zijn.
Ik ben het met beide conclusies eens.
Wetenschappers, die worden uitgenodigd om aan te schuiven bij het OMT, moeten een geheimhoudingsverklaring tekenen. Dat is bizar. Een wetenschapper die werd geïnterviewd was uitgenodigd om te participeren in die club. Hij tekende – ondanks de bezwaren – toch die verklaring, omdat hij iets goeds voor de mensen wilde doen, namelijk zijn adviezen inbrengen. Dat vind ik zo mogelijk nog bizarder.
Als ik het goed begrijp zit het zo. Het landsbestuur wil het best denkbare besluit nemen voor de samenleving. Dit bestuur baseert zich daarbij op de best denkbare wetenschappelijke adviezen. Deze adviezen komen tot stand onder de noodzakelijke voorwaarde dat ze kritiseerbaar zijn.
Hoezo komt de genoemde wetenschapper dan tot de conclusie dat hij met zijn geheime adviezen het best denkbare voor de maatschappij doet? Deze meneer had maar een ding moeten doen: bedanken voor de eer.
Nu ben ik geen psycholoog, maar ik vermoed dat deze wetenschapper het een hele eer vond om gevraagd te zijn. Tsja, dan ben je belangrijk en dan zet je je principes gewoon opzij.
Echter, wanneer je in het publieke domein (waaronder de wetenschap) werkt, dan behoor je dienstbaar te zijn (het woord ‘minister’ is afkomstig uit het Latijn en het betekent ‘dienaar’) en dat verdraagt zich niet met de gedachte dat je belangrijker bent dan anderen.
Het zichzelf belangrijk vinden is volgens mij een van de drijfveren om aan het spreekwoordelijke pluche te blijven kleven. Ik denk dat er politici zijn die moeilijk kunnen leven met de gedachte dat ze van het ene moment op het andere van ‘iemand’ veranderen in ‘niemand’.
Het is niet in het belang van de samenleving wanneer mensen in het publieke domein te lang hun functie blijven uitoefenen. Dat heeft niets meer met ‘roeping’ te maken, de passie verdwijnt en het zelfkritische vermogen neemt af.
Ik denk dat we paal en perk moeten stellen aan de termijn dat een politicus actief mag zijn in eenzelfde functie. Er zijn politici die worden gehuldigd wanneer ze 25 jaar raadslid zijn. Met alle respect voor hun inzet, maar ik vind dat geen feestje waard.
Niemand is zo belangrijk dat hij of zij meer dan twee termijnen volksvertegenwoordiger of bestuurder binnen dezelfde overheidsorganisatie zou moeten zijn. Misschien is er wat voor te zeggen dat een enkele termijn wordt opgerekt naar vijf jaar. Dan hebben we het dus over 2 x 5 jaar. Dan is het welletjes.
Graag hoor ik wat jij hiervan vindt.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld