Ik heb afgelopen week op uitnodiging van Math de theatervoorstelling In Search of Democracy 3.0 bezocht, of beter gezegd: ik heb eraan deelgenomen. Het is immers een performance met interactie met het publiek. Hier kun je een kort filmpje zien van een van de voorstellingen.
In vond het mooi om te zien hoe democratie door iedereen wordt omarmd, ook al werden er nogal wat zorgen geuit over het functioneren ervan. De aangedragen oplossingen over hoe het beter kan waren heel divers.
Maar ja, het publiek was niet bepaald een afspiegeling van de samenleving. Er waren geen gele hesjes bij, zal ik maar zeggen. Ik zag wel meerdere mensen met een politieke achtergrond.
Een van de aanwezigen bracht de beroemde uitspraak van Churchill naar voren: ‘Democracy isn’t perfect, I just don’t know a better system’.
Daar kun je het eigenlijk niet mee oneens zijn, maar het leidt tot apathie: het is zoals het is.
Dat heeft me wel aan het denken gezet. Gaan we er te gemakkelijk vanuit dat het wel snor zit met onze democratie? Of moeten we alert zijn op fenomenen die onze democratie bedreigen?
Wat te denken van beïnvloeding van verkiezingen door andere mogendheden (Rusland) via social-mediakanalen? Is het niet vreemd dat dictatoriaal geleide bewegingen meedoen aan democratische verkiezingen, zoals de PVV? Is het akelig of is het een zegen dat iemand als Trump democratisch gekozen leider van een grootmacht kan worden? Hoe is het mogelijk dat democratisch gekozen leiders (Erdogan, Orbán, Kaczyński) steeds meer macht naar zich toetrekken en vervolgens de rechtsstaat geweld aandoen? Is het niet raar dat de pers gisteren werd geweerd bij de Algemene Ledenvergadering van FvD?
Democratie is een groot goed, het is niet vanzelfsprekend en het verdient alle bescherming. Maar ik geloof niet dat andere vormen, zoals referendum, loting, burgerfora de oplossing zijn en democratie sterker maken, integendeel, het wordt er zwakker door.
Een belangrijk deel van de oplossing ligt volgens mij op het bordje van politieke partijen. Zij hebben de sleutel in handen. Ze opereren op het scheidsvlak van samenleving (mensen verenigen zich rondom politieke opvattingen) en overheid (partijen selecteren politici en bestuurders).
Over politieke partijen riep iemand tijdens de voorstelling: ‘afschaffen, die hap!’ Gek, hoe mensen verschillend kunnen aankijken tegen oplossingen voor een probleem waar overeenstemming over bestaat.
Wat vind jij? Loopt het wel los met onze democratie? Moeten we ons zorgen maken? Wat staat ons te doen?
Ik hoor het graag.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld