Als je net als ik een beetje van zuiver staatsrecht en van politiek correct rechtsstatelijk handelen houdt, dan blik je niet terug op een fijne week.
De verkenner Ronald Plasterk heeft de Tweede Kamer geadviseerd om een informateur te benoemen die onder andere als opdracht meekrijgt om ‘Te onderzoeken of er overeenstemming is of kan worden bereikt tussen de partijen PVV, VVD, NSC en BBB over een gezamenlijke basislijn voor het waarborgen van de Grondwet, de grondrechten en de democratische rechtsstaat.’
Als het gaat om kritisch te kijken naar onze huidige Grondwet, dan sta ik meteen vooraan om daar een duit over in het zakje te doen. Ik stel immers in mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren een aantal Grondwetswijzigingen voor. Ik zet ze nog even op een rijtje.
| Wijzigingsvoorstel | Reden/voorstel |
| Er moet een preambule worden opgesteld | We kennen nu geen preambule, maar die is wel nodig om uitdrukking te geven aan de volkssoevereiniteit; de preambule moet beginnen met de woorden: ‘Wij, de mensen van de federale staat Nederland …’; de Grondwet zal daarom door het volk moeten worden geratificeerd. |
| Artikel 43 schrappen | De ministers worden niet langer bij koninklijk besluit benoemd, maar door de Staten-Generaal. |
| Artikel 51 aanpassen | Het aantal Kamerleden moet worden verdubbeld: Eerste Kamer 150 en Tweede Kamer 300 leden. |
| Artikel 73 aanpassen | De huidige Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State moet worden ondergebracht bij de rechterlijke macht. |
| Aanpassen artikel 81 | De wetgevende macht wordt uitsluitend toegekend aan het parlement en wordt daarmee weggehaald bij de regering, die nu medewetgever is. |
| Artikel 120 schrappen | Het toetsingsverbod om wetten en verdragen aan grondwettigheid te toetsen verdwijnt; daarvoor in de plaats moet een constitutioneel Hof in het leven worden geroepen. |
Maar, volgens mij bedoelt de verkenner met ‘het onderzoeken van de gezamenlijke basislijn voor het waarborgen van de Grondwet’ niet dat de partijen gaan kijken naar bijvoorbeeld artikel 120, zoals ook door NSC in hun verkiezingsprogramma is voorgesteld.
Ze gaan kijken of de uitlatingen van Wilders in de afgelopen twintig jaar en het huidige PVV-verkiezingsprogramma passen binnen de Grondwet en internationale verdragen. Wanneer dat niet het geval is, gaat men kijken of de relevante wettelijke bepalingen qua interpretatie op te rekken zijn, waardoor een en ander passend te maken is. En als dat niet kan, dan zet Wilders de boel in de ijskast, wat daar dan ook verder mee wordt bedoeld.
Wat hier gebeurt is dat men politiek bedrijft rondom grondwettelijke bepalingen.
Wie had kunnen bedenken dat we in Nederland ooit zo ver van het staatsrechtelijke pad zouden raken?
En wie had ooit kunnen bedenken dat een minister van justitie in de hoedanigheid van Kamerlid de eigenstandige positie van de Eerste Kamer aan haar laars zou lappen door via een motie de senaat op te roepen een wetsvoorstel niet te behandelen? Met deze actie riep deze minister de hoon van haar eigen VVD-burgemeesters over zich af.
Wat hier gebeurt is dat geen enkele rem zit op machtsdenken.
Wie had kunnen bedenken dat we in Nederland ooit zo ver van het rechtsstatelijke pad zouden raken?
Al met al was dit misschien wel het dieptepunt van 2023. Gaan we in 2024 nog verder zakken?
Als het aan mij ligt dan zoeken we de weg omhoog. De eerste stap daartoe is de uitnodiging van vorige week om op maandag 18 december van 19:30 – 20:30 uur deel te nemen aan een zoom-meeting, waarin ik uitleg geef over mijn voornemen om met jouw hulp een proces te starten om vanuit een fictieve Samenlevingsagenda van de Tweede Kamer het vraagstuk van de migratie van antwoorden te voorzien. Ik hoop je dan te ontmoeten.
Kun je er niet bij aanwezig zijn, maar heb je wel belangstelling? Stuur een e-mail, dan hou ik je op de hoogte.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld