Een aantal weken geleden heb ik een dubbele boodschap afgegeven over de coalitiebesprekingen in de provincie Limburg. Ik was enerzijds blij met de keuze voor een coalitieloos bestuur en anderzijds was ik bevreesd voor de daadwerkelijke invulling daarvan vanwege het ontbreken van een duidelijke democratische en rechtsstatelijke visie achter deze gedachte.
Nu de formatie is afgerond – behoudens goedkeuring door provinciale staten – kom ik er even op terug. Inmiddels is een ploeg van gedeputeerden samengesteld van 5 personen die kunnen rekenen op een achterban in de staten en 2 gedeputeerden die niet op steun van hun politieke vrienden kunnen rekenen.
Hoe kijk ik hier tegenaan? Let wel, niet bekeken door een politieke, maar door een bestuurskundige bril.
Ik herhaal mijn pleidooi om altijd en overal de kracht van het parlement te versterken. Dat kan op diverse manieren. Ik noem er twee.
- Zorg ervoor dat het parlement als één orgaan optreedt en niet is verdeeld in een coalitie en oppositie.
- Maak met de samenleving een samenlevingsakkoord dat als basis dient voor vier jaar politieke besluitvorming en bestuurlijk handelen.
In Limburg zal de komende jaren de verdeeldheid vanwege het coalitieproces en de samenstelling van het college in het parlement groter zijn dan ooit.
Er is gekozen voor een extraparlementair college. Dat wil zoveel zeggen dat het college een akkoord schrijft en op basis daarvan zijn werk gaat doen. In de trits samenlevingsakkoord – parlementair akkoord – extraparlementair akkoord staat deze laatste het verst van de samenleving.
Nu luidt de gedachte dat het provinciale parlement in deze constructie alle ruimte heeft om eigen afwegingen te maken. Laten we wel wezen. Het college kan rekenen op een meerderheid van 60% in het parlement. De gedachte dat de eigen afweging ooit zal leiden tot een van het college afwijkend standpunt is nagenoeg nihil.
Met andere woorden, je kunt de facto niet spreken van een coalitieloos parlement.
Daarvoor zou een cultuurverandering noodzakelijk zijn. Ik hoef je niet uit te leggen hoe ingewikkeld veranderingsprocessen zijn en hoeveel tijd ze in beslag nemen.
Alles bij elkaar komt het erop neer dat de macht van het bestuur is toegenomen ten koste van de volksvertegenwoordiging en daarmee dus ook van de samenleving.
Kortom, de gereserveerde vreugde van een aantal weken geleden heeft plaatsgemaakt voor verdriet.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld.
Wil je elke week een seintje ontvangen als ik een nieuw blog heb gepubliceerd? Schrijf je dan in.