Demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat gaf deze week via de media te kennen dat ze geen verkiesbare plek op de kandidatenlijst van het CDA ambieert. Ze ziet voor zichzelf eerder een rol weggelegd als bestuurder in plaats van volksvertegenwoordiger.
Bravo, eindelijk een politicus die begrijpt dat de functie van bestuurder een andere is dan die van volksvertegenwoordiger, dat dit verschillende competenties vraagt. En bravo, omdat zij eindelijk de correcte politieke mores laat zien; ze vindt dat je niet eerst het Tweede Kamerlidmaatschap moet nastreven en bemachtigen om vervolgens die Kamer weer te verlaten voor een plek op het bestuurlijke pluche.
We hebben al te veel voorbeelden gezien van gekozen Tweede Kamerleden, die een gewenste post als bewindspersoon aan hun neus voorbij zagen gaan. En die een beetje gingen backbenchen in afwachting van een aantrekkelijke baan om vervolgens de Kamer via de achterdeur te verlaten.
Ik denk dat de gemiddelde burger het onderscheid russen volksvertegenwoordiger en bestuurder niet kent. Politiek actieve mensen weten dat waarschijnlijk wel, maar ze begrijpen lang niet altijd dat de gevraagde kennis, vaardigheden, en persoonlijke attitude voor elk van de functies anders is.
Ik ontmoet nogal wat raadsleden die graag wethouder willen worden en Tweede Kamerleden die azen op een ministerspost. Dat heeft alles te maken met de wijze waarop we tegen bestuurlijke functies aankijken. Die worden hoger aangeslagen dan die van volksvertegenwoordiger. Dat is begrijpelijk en tegelijkertijd eigenaardig.
Begrijpelijk, omdat bestuurders in de watten worden gelegd met auto met chauffeur, een hoger salaris, royale ambtelijke ondersteuning en meer status. Ik sprak laatst met een tot wethouder ‘gepromoveerd’ (ja, zo wordt het beleefd) raadslid. Ik vroeg aan haar ‘Waarom krijg je felicitaties en bloemen bij je benoeming tot wethouder? Je maakte eerst deel uit van het hoogste orgaan – de gemeenteraad – en nu moet je opdrachten van diezelfde raad uitvoeren en daar verantwoording over afleggen; en als je het niet goed doet kan de raad je naar huis sturen. Is dat geen degradatie?
Ze voelde zich zichtbaar ongemakkelijk bij mijn stelling. Ik gaf aan dat ik min of meer een grapje maakte, maar wel met een serieuze ondertoon, want ik meende wel wat ik zei.
Het is namelijk zeer ten onrechte dat het ambt van volksvertegenwoordiger lager wordt gewaardeerd dat dan dat van bestuurder. Ik stel daarom in mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren voor om zowel de primaire als secundaire arbeidsvoorwaarden van beide type politieke functies gelijk te schakelen. Voor raadsleden betekent dat bijvoorbeeld ook dat zij een fulltime financiële vergoeding krijgen.
Nog even terug naar Vivianne Heijnen. Ze gaat nog nadenken of ze überhaupt een plek wil op de kandidatenlijst van het CDA. Ik hoop dat ze dat niet doet. Niet dat ik het CDA stemmen misgun of haar een vervolg van haar bestuurlijke carrière. Ik vind heel principieel dat alleen die mensen zich kandidaat mogen stellen die serieus een rol als volksvertegenwoordiger ambiëren.
Dus mevrouw Heijnen, neem de juiste beslissing en ik roep: ‘Bravissimo Vivianne!’
Heb ik gelijk of ben ik te streng? Ik hoor graag hoe jij tegen dit vraagstuk aankijkt.
Tot slot wijs ik nog op het volgende.
De kaartverkoop van het symposium Van verval naar vernieuwing aangekondigd op 3 september a.s. in Theater Gooiland in Hilversum is gestart. Wil je dit evenement niet missen, waarin ik een en ander ga vertellen over de inhoud van mijn boek, kijk dan op de betreffende website.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld